Öncelikle yetersizliğe neden olan kalp hastalığının saptanması ve eğer mümkünse bu durumun düzetilmesi gereklidir. Örneğin ileri derecede bir kapak darlığı varsa, kapağın onarılması veya protez kapak takılması kalp yetersizliğini ortadan kaldırabilir. Ayrıca ritim bozukluklarına bağlı kalp yetersizliklerinde ritim bozukluğunun zamanında tedavi edilmesiyle kalp yetersizliği ciddi oranda hafifletilebilir hatta ortadan kaldırılabilir.
Tüm kalp yetersizliği hastalarında yararı kanıtlanmış tedavi önerilerimiz özetle aşağıdaki gibidir:
- Mutlaka tuzu azaltın. Fazla tuz kalbin yükünü ve ödemi artırır. Masada tuzluk olmasın. Yemeklere ilave tuzu en az yarı yarıya azaltın. Bu durum ilaçlar kadar önemlidir. İleri evrelerde tam tuzsuz beslenmek gerekebilir.
- Varsa fazla kilolarınızı verin, kilo almayın. Üzerinizdeki her fazla kilo kalbiniz için yüktür ve ayrıca hipertansiyon tedavisini zorlaştırır. Obezite ve kalp yetersizliği birlikte daha hızlı seyreder.
- Sigara veya tütün kullanmayın; kullanıyorsanız lütfen bırakın.
- Egzersiz yapın. Hekiminize danışarak kendi bünyenize uygun şiddet ve sürede egzersiz yapın. Şikayetleriniz artıyorsa egzersize ara verip hemen hekiminiz ile görüşün.
İlaç kullanacak mıyım?
Evet. Kalp yetersizliğinde ilaç kullanacaksınız. İlaçların sayısı ve dozu zaman içinde artıp azalabilir. Bu duruma hekiminiz karar verecektir.
Kalp yetersizliğinde hangi ilaçlar iyidir? En iyi ilaç hangisi?
Birçok iyi ilaç vardır. Bazı ilaçlar sadece şikayetleri azaltır bazıları ise hem şikayeti azaltır hem de hastalığı kontrol ederek yaşam süresini uzatır.
İdrar söktürücü ilaçlar (diüretikler) : Böbreklerden idrar çıkısını artırarak vücutta birikmiş fazla suyun ve tuzun atılmasını sağlarlar. Böbrekteki etki mekanizmasına ve etkinliğine göre çok çeşitli idrar söktürücü ilaçlar vardır. Bu gruptaki ilaçların bazıları hastaları rahatlatır ancak yaşam süresini uzatmaz. Bu gruptaki bazı ilaçların yaşam süresini uzattığı da gösterilmiştir.
Anjiyotensin enzim inhibitörleri ve AT2 reseptör antagonistleri: Bu ilaçlar kalp yetersizliği hastalarında kalbin maruz kaldığı yükü azaltır. Kan dolaşımını kolaylaştırarak kalbin pompalama gücünü artırırlar. Bu gruptaki ilaçların hastaları rahatlatmak dışında kalp yetersizliğinde ölüm riskini azalttığı, yaşam süresini uzattığı da gösterilmiştir.
Beta blokerler: Kalbi koruyucu ve uzun dönemde kalbin kasılma gücünü artırıcı ilaçlardır. Ancak kalp yetersizliğinin şikayet ve belirtileri ortadan kalktıktan sonra uzun dönem tedavisinde kullanılırlar. Bu gruptaki bazı ilaçların hastaları rahatlatmak dışında yaşam süresini uzattığı da gösterilmiştir.
Digoksin: Kalbin kasılma gücünü artıran ilaçtır. Hastanın şikâyetlerini azaltır, kalp yetersizliği tablosunu iyileştirir; ancak yaşam süresini uzatmaz.
Aldosteron antagonistleri: İdrar söktürücü özellikleri vardır. Kalbin çalışma gücünü de artırırlar. Daha çok ilerlemiş kalp yetersizliğinde ilave tedavi olarak kullanılır. Bu gruptaki ilaçların hastaları rahatlatmak dışında kalp yetersizliğinde ölüm riskini azalttığı, yaşam süresini uzattığı da gösterilmiştir.
Sakubitril: Nispeten yeni ve oldukça etkili bir ilaçtır. Yaşam süresini uzatmaktaki yararı daha fazladır. Kalp yetersizliğinin başlangıç ve ileri evrelerinde de yararlıdır. Doz ayarı kardiyolog tarafından dikkatle belirlenmelidir. Burayı tıklayarak sakubitril ve yeni ilaçlar sizin için yararlı mı yardım alabilirsiniz.
Kolesterol düşürücü ilaçlar (statinler): Statin grubu ilaçların özellikle koroner arter hastalığı olan kalp yetersizliği hastalarında yaşam süresini uzattığı kanıtlanmıştır.
Şeker hastalığında kullanılan ilaçların bazılarının da son yıllarda kalp yetersizliğinde yaşam süresini uzattığı gösterilmiştir. Burayı tıklayarak sakubitril ve yeni ilaçlar sizin için yararlı mı yardım alabilirsiniz.
İlaçlardan başka tedavi var mı?
Kalp yetmezliğinde ilaç dışı tedavi ancak bu yöntemlerden yarar göreceği belli olan “seçilmiş” hastalar için uygulanır.
Koroner revaskülarizasyon: Kalp damarlarındaki daralmalar mekanik olarak tedavi edildiğinde (by-pas cerrahisi veya balon/stent uygulaması koroner revaskülarizasyon) iyi seçilmiş hastalarda kalbin performansının düzelebilir. Özellikle kalp kasılması zayıf olan hastalarda koroner revaskülarizasyon tedavisinin yaşam süresini uzatabileceği gösterilmiştir. Böyle bir tedavinin size beklenen yararı sağlayıp sağlamayacağı burayı tıklayarak yardım alabilirsiniz.
Kalp pili tedavisi: Sağ ve sol karıncığın eşgüdüm içinde çalışması kalp yetersizliğinde giderek bozulur ve kasılma perofmansı daha da düşer. Her iki karıncığın uygun zaman ve şekilde kasılması için her iki karıncığı uyarabilen kalp pili tedavisi (halk arasında üç telli kalp pili) mümkündür. Bugün için, ancak seçilmiş hastalarda hastalık tablosunu düzelttiği ve ayrıca yaşam süresini uzattığı gösterilmiştir. Kalp yetersizliğinde kalp pili tedavisi burayı tıklayarak yardım alabilirsiniz.
Yapay Kalp ve Kalp nakli: İlerlemiş ve tıbbi tedaviye iyi yanıt vermeyen kalp yetersizliği hastalarında nihai tedavi olarak bir seçenektir. Yapay kalp ve kalp nakli uygulamalarına hastalığın ciddiyetinden başka hastanın yaşı ve eşlik eden diğer hastalıkların varlığı gibi bir dizi uluslararası kabul görmüş ölçütlerle karar verilir.
Kalp yetersizliğim var, nelere dikkat etmeliyim?
Tedavide hekim kadar, sizin de yapacaklarınız önemli ve yararlıdır.
Tuzu mutlaka azaltın. Bazen tam tuzsuz belenmeniz gerekebilir. Tuzdan uzak durmak ilaçlar kadar önemlidir.
Sigara veya tütün kullanmayın, kullanıyorsanız lütfen hemen bırakın; kalbinize yapacağınız en büyük iyiliktir. Sigara yeni kalp krizi riskinizi artırır. Alkol tüketiminizi en aza indirin veya en iyisi alkolden vazgeçin.
Hipertansiyon varsa mutlaka tedavi iolun. Kan basıncınız 120/800 mmHg nın altında olması en yisidir. Kan basıncını (tansiyonu) doğru ölçmek konulu videomuzu izlemek için burayı tıklayabilirsiniz.
Başka nedenle yeni bir ilaç kullanmanız gerektiğinde kalp doktorunuzu haberdar edin. Bazı ilaçlar kalp yetersizliğini tetikleyebilir ve tedavisini zorlaştırabilir. Özellikle romatizma tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kalp yetersizliğini artırabilir.
Haftada bir tartılın. Ani kilo almak ödem işareti olabilir.
Günlük idrar miktarınızı takip edin. Bariz azalma varsa kalp doktorunuzu haberdar edin.
Zatürre (pnömokok) aşısı ve yıllık grip (influenza) aşısı olmayı ihmal etmeyin. Hangi aşılar ne zaman yapılır, buradan yardım alın.
Kalp yetersizliği şikayetleriniz düzeldikten sonra düzenli egzersiz yapın. Düzenli egzersiz kalbin performansını artırır. Ne zaman hangi düzeyde egzersiz yapacağınıza mutlaka doktora danışın.
Her hastanın tedavisi hastanın bünyesine göre kardiyolog tarafından düzenlenmeli ve sık sık gözden geçirilmelidir. Benzer bir hastaya yararlı olan bir tedavi sizin için zararlı olabilir.
Bünyenizin gereksinimlerine ve hastalığın şiddetine göre ilaç çeşidi ve dozlarının da zaman zaman değiştirilmesi gerekecektir. Şikâyetiniz olmasa bile üç veya altı ayda bir kontrolde olmanızı öneririz.
Prof. Dr. Ali Serdar Fak, www.draliserdarfak
Aşağıdaki sayfalarımız da konu ile ilgilidir, tıklayabilirsiniz:
Hipertansiyon tedavisi hakkında bilgiler
Hipertansiyon nasıl teşhis edilir?
